Weet jij wat er in je hersenen gebeurt wanneer je slaapt? Vaak heb je wel door dat je je na een goede nachtrust een stuk beter voelt. Maar veel mensen realiseren zich niet hoe essentieel slaap eigenlijk is om goed te kunnen functioneren en het effect van slaap op je algemene gezondheid. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de voordelen van slaap, de gevolgen van niet slapen en wat er nou écht gebeurt in je hersenen.
Inhoudsopgave
Je hersenen zijn heel actief tijdens je slaap
Wist je dat er een heleboel activiteit in je hersenen is wanneer je slaapt? Het is heel anders dan de activiteit die gaande is wanneer je wakker bent. Tijdens je slaap zijn je hersenen hard aan het werk om alle informatie van de afgelopen dag op te slaan. Dit worden je herinneringen. Een gezonde nachtrust is daarom ook cruciaal voor het leren en onthouden van informatie en nieuwe dingen.
Niet slapen kan dus serieuze gevolgen hebben voor het functioneren van je hersenen. Na een slechte nacht kan je bijvoorbeeld moeite hebben om dingen onthouden of het lastig vinden om je aandacht ergens bij te houden. Ook kan je emotie beïnvloed worden. Je zult misschien merken dat je sneller geraakt wordt door wat er om je heen gebeurd, of dat je het moeilijker vindt om een beslissing ergens over te maken.
Juist hierom is het zo belangrijk om de oorzaak van je slaapprobleem aan te pakken wanneer je lange tijd last hebt van weinig slaap. Laten we daarom, om te beginnen, uitzoeken hoe slaap in elkaar steekt.
Wat zijn de 5 slaapfasen?
Tijdens je slaap ga je door 5 slaapfasen heen. Onderzoekers hebben dit uitgevonden door de hersenactiviteit van slapende mensen te meten aan de hand van een EEG-machine: door middel van plakkertjes op je hoofd, is het mogelijk voor deze machine om je hersengolven op te meten. Elke slaapfase laat een verschillende frequentie van hersengolven ziet, en dus een verschil in hersenactiviteit per fase.
NREM en REM slaap
Waarschijnlijk heb je eerder wel eens gehoord van de REM slaap. Dit is de laatste fase van je slaapcyclus en het moment in je slaap waarin je gaat dromen. De andere fasen worden NREM slaap genoemd. Maar wat betekent dat precies?
REM slaap is genoemd naar wat je ogen doen in deze fase, namelijk Rapid Eye Movement. Je ogen gaan achter je oogleden heel snel heen en weer. Zou dit komen door alles wat je meemaakt in je dromen?
De NREM fasen van je slaap zijn zo genoemd, omdat je ogen simpel gezegd in deze fase niet snel bewegen. Je hersenen zijn hier minder actief dan tijdens de REM slaap.
De 5 slaapfasen
Zoals gezegd, ga je tijdens je slaap door 5 slaapfasen heen. In de eerste fase ben je, gek genoeg, nog wakker. Hierna kom je in een lichtere slaap, de NREM fasen, en als laatste bereik je dan de diepe REM slaap.
Pas wanneer je door alle slaapfasen heen bent gegaan, heb je een volledige slaapcyclus bereikt. Gemiddeld duurt zo’n cyclus anderhalf tot twee uur. Een optimale nachtrust heb je als je 4 tot 5 keer door een hele slaapcyclus heen gaat.
Een slaapcyclus ziet er dus zo uit:
- Wakker zijn
- NREM fase 1: lichte slaap
- NREM fase 2: iets diepere slaap
- NREM fase 3: nog iets dieper
- REM: dromenland
Waarom is de REM slaap zo essentieel?
De REM slaap lijkt qua hersenactiviteit het meest op de hersenactiviteit wanneer je wakker bent. In deze fase haal je alle voordelen uit je slaap. Dit is het moment waarop je alles wat je de afgelopen dag hebt meegemaakt kunt verwerken. Je vormt je herinneringen en, het belangrijkste, je lichaam heeft tijd om te herstellen. Zo kan je immuunsysteem bijvoorbeeld aan het werk om je verkoudheid of griep weg te werken.
De gevolgen van slaaptekort
Als je één nacht niet goed slaapt, heeft dat niet meteen gevolgen. Oké, je bent de dag erop misschien wat moe en voelt je wat minder. Maar wanneer je in de komende nacht wel weer goed slaapt, ervaar je nog steeds alle voordelen.
Wanneer je vaker slecht slaapt, kan het wel degelijk gevolgen hebben op je functioneren en gezondheid. Het is vaak lastig om je te concentreren: wellicht voel je je soms afdwalen of merk je dat je niet goed kunt verwerken wat er om je heen gebeurt. Daarnaast kan het ook zijn dat je emoties wat meer naar voren komen en dat je wat meer moeite hebt om verdriet of boosheid binnen te houden. Misschien merk je zelfs dat je wat minder geduld hebt.
Slaaptekort kan ervoor zorgen dat de verschillende delen in je hersenen minder goed met elkaar communiceren. In sommige gevallen kan dit ertoe leiden dat je wat humeurig, angstig of prikkelbaar bent.
Slaap en mentale gezondheid
Een lange periode van slaaptekort kan gevolgen hebben voor je mentale gezondheid. Zo’n 40% van de mensen met slaapproblemen hebben ook last van mentale gezondheidsproblemen.
Daarnaast wordt chronisch slaaptekort ook verbonden met depressie. Onderzoek wijst uit dat de relatie tussen slaaptekort en mentale gezondheidsproblemen allebei de kanten op gaat. Aan de ene kant kan slaaptekort een risico vormen voor je mentale gezondheid en je mentale gezondheid kan er op haar beurt ook weer voor zorgen dat je slaap achteruit gaat. Je kan dan in de welbekende vicieuze cirkel terecht komen.
Slaap is essentieel voor jouw hersenen (en dus ook je algemene gezondheid)
Slaap is een groot deel van ons leven en helpt ons om mentaal en lichamelijk gezond te blijven. Er zijn nog altijd veel vragen rondom slaap, maar we weten in ieder geval dat te weinig slaap grote gevolgen kan hebben.
Gelukkig is het wel mogelijk om je slaap te verbeteren. Ademhaling speelt hierin een belangrijke rol. Door je ademhaling te vertragen, bijvoorbeeld door middel van een ademhalingsoefening, kan jij je lichaam laten ontspannen en makkelijker in slaap vallen.
Tegenwoordig bestaan er ook hulpmiddelen om jou te helpen beter adem te halen. Een voorbeeld van zo’n hulpmiddel is Somnox. Dit is een knuffelbare slaaphulp die jouw ademhaling op een natuurlijke manier reguleert en vertraagd. Hierdoor kom je automatisch in die ontspannen sfeer om een goede nachtrust te ervaren.
Benieuwd hoe Somnox jouw slaap kan verbeteren? Vul de slaaptest in en krijg persoonlijk advies.
